In januari werd Donker Groep uitgeroepen tot Duurzaamste hovenier van Nederland in de categorie Openbaar groen. Welke ontwikkelingen binnen het bedrijf hebben tot dit succes geleid? Tuin+Landschap sprak met manager Duurzaamheid & Circulariteit Esther Wierda-Kruiper over organisatieverandering en CO2-reductie.
Eén van de dingen waar Donker op inzet is medewerkersbetrokkenheid. Hoe nemen jullie werknemers mee in het veranderproces?
„Verandering gaat nooit vanzelf. Ik geloof er heilig in dat dit enerzijds bottom-up moet gebeuren, door medewerkers te inspireren en ze de juiste handvaten te bieden. Maar anderzijds ook door top-down sturen, vanuit duidelijk leiderschap, goede besluitvorming en duidelijke doelen. Verder maakt het in de praktijk een groot verschil wie de boodschap overbrengt. We proberen zoveel mogelijk collega’s vanuit de praktijk het verhaal te laten vertellen, in plaats van iemand uit het management. Juist een directe collega kan het enthousiasme overbrengen en weerstand wegnemen tegen een andere manier van werken.”
Donker werkt met een interne campagne om betrokkenheid te vergroten?
„Klopt. ’Groen voor mekaar!’ is een campagne waarin we duurzaam denken en doen concreet maken. Zo laten we hoveniers en voormannen vertellen hoe zij invulling geven aan hergebruik van materialen. Of we zetten deze collega’s in de spotlights, bijvoorbeeld op de cover van ons bedrijfsmagazine. Ze dienen als voorbeeld voor anderen, en voelen zich zo ook gesterkt in hun enthousiasme. Aanvankelijk was duurzaamheid en biodiversiteit toch een beetje ’geitenwollensokken’, maar inmiddels zijn deze thema’s onderdeel van wat we doen. We trekken ook veel medewerkers aan door onze visie op duurzaamheid. Mensen die graag een bijdrage willen leveren aan de leefomgeving, en daarom voor Donker kiezen.”
Jullie bieden ook opleidingen aan?
„Ons duurzaamheidsprogramma bestaat uit vier thema’s: biodiversiteit, klimaat, circulariteit en CO2-reductie. Binnen ons programma Groene Gids bieden we medewerkers trainingen rond deze onderwerpen. We willen voorlopers binnen het bedrijf stimuleren om zich verder te ontwikkelen en bouwen zo aan een ’coalition of the willing’. Dit zorgt voor een rimpeleffect en zet anderen weer in beweging. Inmiddels hebben we tachtig medewerkers via een training van IPC kennis laten maken met de Meetlat Biodiversiteit. Daarnaast worden werknemers opgeleid en gecertificeerd voor bijvoorbeeld Kleurkeur en NL Terreinlabel.”
Hoe neem je weerstand bij medewerkers weg?
„Duurzaamheid is een containerbegrip, je moet het praktisch maken. Zo hebben we een menukaart ontwikkeld met diverse thema’s zoals klimaat en biodiversiteit. Hiermee kunnen medewerkers kijken welke simpele maatregelen er getroffen kunnen worden om een bijdrage te leveren aan biodiversiteit en klimaatadaptatie. Ook hebben we een tool ontwikkeld die helpt met de keuze van beplanting, de juiste inheemse of insectvriendelijke beplanting op een bepaalde plek. Dit wordt vervolgens teruggekoppeld met de backoffice waarna de gevraagde beplanting wordt geregeld. Zo stimuleer je werknemers om na te denken over wat kan worden gedaan tegen hitte, droogte et cetera.”
Donker Groep heeft meer dan achttien vestigingen, hoe bereik je die allemaal?
„We doen workshops en toolbox-meetings op locatie, voor alle medewerkers van de vestiging. Daarbij kijken we vooral naar wat er al goed gaat en wat er beter kan. Duurzaamheid is best een zwaar thema, daarom proberen we het simpel en leuk te maken. We mogen best trots zijn op wat er goed gaat en dit werkt ook inspirerend. We willen laten zien dat het ook anders kan, en dat werken met thema’s als biodiversiteit en klimaat het vak ook leuker en interessanter maakt.”
In 2035 willen jullie nul brandstof gebruiken. Hoe bereiken jullie dat?
„We gaan uit van 10% reductie per jaar, dat loopt heel goed. Bij de gele kentekens zitten we inmiddels op 85% elektrisch, bij de grijze kentekens op 20%. Bij de busjes zijn we nu ook aan het opschalen. Voordeel van regionale vestigingen is dat we altijd dicht bij de klant zitten en zelden meer dan 200 km per dag rijden. De volgende stap zijn de zwaardere voertuigen, zoals bussen met aanhanger. Daar zijn we tot nu toe iets terughoudender mee, maar volgend jaar gaan we daar ook testen mee doen.”
Jullie werken met de CO2-Prestatieladder?
„Ja, hier wordt door klanten naar gevraagd. Vanuit overheden is de eis minimaal niveau 3, dat richt zich op maatregelen om de emissies van de eigen organisatie te reduceren. Wij zitten al een aantal jaren op de hoogste trede, niveau 5. Dit betekent dat we ook stappen zetten om de CO2-uitstoot in de keten te verlagen.”
Lopen jullie nog tegen problemen aan?
„CO2-reductie in scope 1 en 2, dus wat we uitstoten en wat we aan energie inkopen, hebben we zelf in de hand. Het reduceren van CO2 in scope 3, dat zijn materialen en diensten die we inkopen, dat is een stuk complexer. Hier ben je afhankelijk van je leveranciers. Tegelijk groeien we in omzet, waardoor het gebruik van materialen en dus onze scope 3-uitstoot meegroeit. We zetten stappen in reductie door in te zetten op hergebruik van materialen. Onze ontwerpers kijken bij projecten wat er al beschikbaar is aan materialen en passen dit opnieuw toe. Dat gaat best goed. Zo hebben we in 2023 al 2.400 ton aan betontegels en opsluitbanden hergebruikt. Daarnaast zetten we in op biobased materialen zoals gecertificeerd hout. We kopen sinds eind vorig jaar alleen nog gecertificeerde houtproducten uit verantwoord beheerde bossen in. Dit doen we ook wanneer de opdrachtgever daar niet expliciet om vraagt.”
Worden mensen niet moe van duurzaamheid?
„Natuurlijk gaat het veel over duurzaamheid, het is niet voor niets onderdeel van onze missie. We hebben het er veel over. Bijvoorbeeld in ons magazine of op onze interne kanalen. Deze boodschappen zijn niet altijd van mij persoonlijk afkomstig, maar ook van leiders en groene gidsen die we aan het woord laten. Uiteindelijk is duurzaamheid van ons allemaal, het is onderdeel van onze bedrijfsvoering. Mensen krijgen er ook energie van!”
Donker Groep gaat voor 100% elektrisch
„Gemeenten maar ook andere opdrachtgevers vragen om emissieloos werken. In 2023 zijn we overgestapt op 100% elektrisch met accugereedschap van Husqvarna. Een enkele keer huren we een kettingzaag of bladblazer op brandstof wanneer een elektrische niet krachtig genoeg is. Ook bij machines zijn we aan het opschalen. Zo zitten we voor maaimachines op 20% dankzij machines van Alltrec. We zien dat gevestigde merken minder snel ontwikkelen op gebied van elektrificatie, waardoor we op zoek moeten naar andere partijen. Nederland is qua elektrisch werken een voorloper, maar binnen de internationale markt zijn we niet zo groot. Daardoor gaat de transitie minder snel dan we zouden willen.”
Dashboard en Brandstof Challenge
Donker Groep heeft een dashboard waarmee men op vestigingsniveau inzicht heeft in hoeveel brandstof er wordt verbruikt. Esther Wierda-Kruiper: „Hierbij stellen we ook targets, om mensen bewust te maken van reductie en hoe je dat kunt bereiken. Zo kun je bijvoorbeeld zien welke machine of auto veel verbruikt heeft, dan kun je kijken hoe je dat kunt minderen. We doen dit jaar een Brandstof Challenge en geven tips hoe je brandstofverbruik kunt verminderen. Ik probeer daarbij het woordje ’niet’ te vermijden. Dus vooral benadrukken wat je wél kunt doen om zuiniger en slimmer te werken. Onder andere door te kijken naar de planning van je route, en naar je rijstijl.”
