Tijdens de Atlas Werkconferentie Online op donderdag 21 april lanceert de Atlas Natuurlijk Kapitaal de Groene Baten Planner. Vanaf dan is de Groene Baten Planner beschikbaar in de 3D plan-tools Tygron en ArcGis (Esri). Maken gemeenten gebruik van deze 3D plan-tools? Dan kunnen ze de baten van hun vergroeningsmaatregelen doorrekenen en driedimensionaal bekijken.
Met de Groene Baten Planner kun je de baten van groen in getallen uitdrukken. De tool berekent de maatschappelijke en financiële waarde van groen voor de leefomgeving. Wat levert de aanleg van groen op voor de biodiversiteit, de gezondheid van mensen, het woongenot en de waarde van huizen? En waar biedt groen de meeste kansen? De Groene Baten Planner moet beleidsmakers zo helpen bij het maken van keuzes bij stedelijke ontwikkeling.
Koppeling Groene Baten Planner aan gemeentelijke planningstools
De Groene Baten Planner biedt dus kansen voor gemeenten om te kijken waar groen het beste werkt en wat dat maatschappelijk gezien oplevert. „Wij willen dat in de toekomst elke gemeente de Groene Baten Planner kan gebruiken”, stelt Ton de Nijs, projectleider Natuurlijk Kapitaal bij het RIVM. „Gemeenten maken voor hun ruimtelijk ontwerp vaak gebruik van Geografische Informatie Systemen (GIS) voor visualisatie, analyse en datagedreven ontwerp. Dat doen zij steeds vaker in 3D-omgevingen, die een beeld geven van een stukje fysieke werkelijkheid, zoals een stad, wijk of herontwikkelingsgebied. Als je de Groene Baten Planner aan deze 3D plan-tools en systemen koppelt, kunnen gemeenten zelf de baten van hun vergroeningsmaatregelen doorrekenen en driedimensionaal bekijken. Met de koppeling wordt het ruimtelijke planproces transparant en inzichtelijk voor gemeenten en kunnen zij zelf de gevolgen van maatregelen voor de gezondheid van inwoners in beeld brengen.”
Samenwerking RIVM met Tygron en Esri in Amersfoort en Zwolle
In twee pilots testte het RIVM dit uit samen met Tygron en Esri Nederland. Het Tygron Geodesign Platform maakt ’digital twins’ van gebieden waarmee je snel en eenvoudig de consequenties van ruimtelijke plannen in beeld kunt brengen, voor allerlei onderwerpen. Met het ArcGIS platform van Esri kun je kaarten en ruimtelijke analyses maken. Beide platformen kunnen snel in beeld brengen welke effecten ruimtelijke keuzes hebben op een bepaald gebied.
Esri bouwde een generieke koppeling tussen het ArcGIS platform en de Groene Baten Planner. Deze koppeling is toegepast en getest bij de herontwikkeling op het terrein van de voormalige Veemarkthallen in Zwolle.
In Amersfoort werd de Groene Baten Planner gekoppeld aan het Tygron Geodesign Platform bij een verkenning van een klimaatbestendige inrichting van de wijk Schuilenburg. Met de Groene Baten Planner werd de impact van maatregelen als het vergroenen van daken, het planten van bomen en het aanleggen van waterdoorlatende parkeerplaatsen doorgerekend
Lees hier meer over Tygron (met inlog).
Eerste ervaringen: Amsterdam en Dordrecht
De Groene Baten Planner werd voor het eerst in de praktijk gebruikt in 2018 in Amsterdam. In opdracht van de gemeente Amsterdam en het ministerie van LNV bracht het RIVM samen met het stedenbouwkundig bureau De Urbanisten de baten van groen en blauw in beeld. Dat deden zij voor drie verschillende vergroeningsstrategieën: Groen Dichtbij, Groen-Blauwe verbindingen en Stadsparken.
De resultaten van het onderzoek vormden het vertrekpunt voor de gemeentelijke Groenvisie 2050 van Amsterdam.
De Groene Baten Planner werd ook gebruikt in Dordrecht bij de transformatie van de Dordwijkzone tot een groen Stadspark XL. Met de Groene Baten Planner berekende het RIVM wat het groener maken van de omgeving opleverde. Ook hier waren de baten aanzienlijk. De grootste baat was de verhoging van de WOZ-waarde: 130 miljoen euro. Het groen zorgde er ook voor dat mensen meer gingen bewegen en minder stress ervaarden. Zo konden zorgkosten worden vermeden en dit leverde gezondheidsbaten van 44,5 miljoen euro op. Afgezet tegen de kosten leverde dit een positief kostenbatensaldo op met een verhouding van 3,7 (baten/kosten). Elke door de gemeente geïnvesteerde euro leverde 3,70 euro op in een periode van dertig jaar.
