In Bleiswijk is de eerste paal geslagen voor een nieuwe hightech onderzoekskas van de business unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research (WUR). De kas maakt het mogelijk om ook in de toekomst in te spelen op belangrijke uitdagingen in de glastuinbouw, zoals verduurzaming, klimaatneutrale teelten en verdere digitalisering.
Het ontwerp en de realisatie van de nieuwe kas is in handen van Bom Group uit Hoek van Holland. Bij de kas van 5.500 m2 bouwt men ook op 2.700 m2 een bedrijfshal, kantoren, ontvangruimte en technische ruimtes.
Er komen 24 verschillende afdelingen in de nieuwe kas. Daarvan hebben 16 afdelingen een oppervlakte van 140 m2. Tevens zijn er zes afdelingen van 50 m2 die volledig geconditioneerd zijn en voorbereid op het gebruik van grote aantallen sensoren. Alle data worden automatisch verzameld, volgens de FAIR-principes en de EU Data Act, en opgeslagen in een cloudomgeving die toepassingen met kunstmatige intelligentie ondersteunt. Met mobiele meetsystemen en portaalrobots kan dag en nacht informatie op plantniveau worden verzameld, bijvoorbeeld om ziekten en plagen vroegtijdig te signaleren.
Robotica en onderwijs
Twee speciale afdelingen van 500 m2 in de nieuwe kas worden ingericht voor proof-of-principle-tests met robots, zowel in hogedraadteelten als in tafelteelten. Voor dit type onderzoek krijgt de kas bredere gangen en een speciale constructie voor sensoren en robots. Daarnaast komt er een geïntegreerde bedrijfshal met ruimte voor demonstraties en bijeenkomsten. Ook het onderwijs in de regio profiteert mee: de business unit Glastuinbouw is een erkend MBO-proefbedrijf, waardoor studenten hier ervaring kunnen opdoen met de nieuwste technologieën en productiesystemen.
Vitrum
De kas krijgt de naam Vitrum, wat Latijn is voor glas. Onderzoekers zullen er kennis en oplossingen ontwikkelen die telers en andere partners in de glastuinbouwsector in staat stellen hun productie te verduurzamen en te optimaliseren. „Denk hierbij aan het terugdringen van energieverbruik, het ontwikkelen van circulaire teeltsystemen en het inzetten van robotica en kunstmatige intelligentie,” vertelt business unit manager Glastuinbouw Monique van Wordragen. „Zo helpt de nieuwe kas Nederland zijn internationale voorsprong in de glastuinbouw te behouden en verder uit te bouwen.”
Moderne voorzieningen en fossielvrij
Vitrum zal volledig fossielvrij draaien. Zonnepanelen, warmtepompen en een WKO-systeem (Warmte-Koude Opslag) zorgen samen voor verwarming en koeling. Water en voedingsstoffen worden volledig hergebruikt, zodat er geen uitstoot van broeikasgassen, nutriënten of chemische stoffen naar het milieu plaatsvindt. Dynamisch stuurbare LED-belichting maakt het mogelijk om zowel de lichtintensiteit als het spectrum af te stemmen op de behoefte van het gewas.
De bouw wordt gerealiseerd door hoofdaannemer Bom Group, in samenwerking met andere Atrium Agri bedrijven waar Bom Group onderdeel van is. Rob de Wit, commercieel manager bij Bom: „Dit is echt een prestigeproject voor ons, we leveren de kas helemaal turn key op. Zoveel techniek op zo weinig vierkante meters, dat zie je nergens.” Naar verwachting is de kas in 2027 klaar om in gebruik te worden genomen.
Ook nieuwe onderzoekskas in Wageningen
Ook bij proefbedrijf Unifarm, op het campusterrein van WUR in Wageningen wordt een nieuwe onderzoekskas van ruim 4.000 m² (en 31 compartimenten voor uiteenlopende onderzoeken) gebouwd. Serre Green, zoals deze kas gaat heten, ondersteunt vooral fundamenteel onderzoek en onderwijs, met verschillende compartimenten voor specifieke teelten. Vitrum in Bleiswijk richt zich meer op toegepast onderzoek en hightech innovaties, in samenwerking met de sector. Beide faciliteiten zijn nodig om kennis en praktische oplossingen voor de glastuinbouw te ontwikkelen.
Bezuinigingsplannen
Begin dit jaar werd duidelijk dat WUR vanaf 1 januari 2028 moet rekenen op 80 miljoen euro minder financiering voor onderwijs en onderzoek. Daarom heeft de raad van bestuur bezuinigingsplannen opgesteld, waaruit blijkt dat de komende jaren zeker 130 tot 180 arbeidsplaatsen verloren gaan. WUR maakte bekend dat de oorzaak van de tekorten deels is te wijten aan de bezuinigingen die het kabinet doorvoert in de begrotingen van de ministeries van OCW en LVVN. Maar ook zonder die bezuinigingen zou WUR moeten ingrijpen in de uitgaven. Zo werkt de onderzoektak van de organisatie voor allerlei publieke en private partners. Ook bij die partners verwachten wij druk op uitgaven. Bovendien dalen de studentaantallen in Nederland en stijgen de loonkosten. De afgelopen jaren heeft Wageningen Universiteit (WU) een significante groei doorgemaakt in fte en omzet, staat in het jaarverslag over 2024
