Slechts 20% van de kleine wateren in Nederland krijgt een voldoende voor de waterkwaliteit. Dat blijkt uit onderzoek door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). Van de wateren scoort 80% onvoldoende.
Dit beeld is vergelijkbaar met de resultaten van hetzelfde onderzoek in de afgelopen drie jaar en met het beeld uit de officiële waterkwaliteitsmetingen in grote wateren voor de Kaderrichtlijn Water (KRW).
In totaal zijn 1680 sloten, vennen en grachten in Nederland door 425 ‘citizen scientists’ gemeten. Op basis van nametingen concludeert NIOO-KNAW dat de waterkwaliteit van de Nederlandse oppervlaktewateren inmiddels langdurig onder druk staat. Het gevolg is dat ook de biodiversiteit in en rondom de Nederlandse wateren steeds verder in de knel komt.
Versnelling aanpak
Rob van Tilburg, directeur Programma’s van Natuur & Milieu: „Een versnelling van de aanpak heeft nu de hoogste prioriteit nodig. Wij pleiten voor het slim combineren van oplossingen, die tegelijkertijd stikstof en CO2-uitstoot verminderen, waterkwaliteit verbeteren en bijdragen aan natuurherstel.”
Herstelmaatregelen
Sander Mager, bestuurder bij de Unie van Waterschappen: „De waterschappen hebben de afgelopen jaren veel herstelmaatregelen ín en vlak aan het water genomen zoals aanleggen van bufferzones langs slootranden en natuurvriendelijke oevers. Ook zuiveren we het rioolwater steeds beter en efficiënter. Maar we moeten het probleem nog meer bij de bron aanpakken. Voorkom dat risicovolle stoffen in het water belanden. We zijn daarbij afhankelijk van de medewerking van bedrijven, boeren, ministeries, gemeenten en provincies. Betere samenwerking tussen deze partijen is een belangrijke stap om de waterkwaliteit te verbeteren.”
Weinig planten
Sven Teurlincx, onderzoeker bij NIOO-KNAW: „Planten en dieren in en rond het water krijgen door de aanhoudend slechte water- en oeverkwaliteit geen gelegenheid te herstellen. Opvallend is dat 30% van de onderzochte wateren wel voldoende helder zijn voor plantengroei, maar er weinig planten groeien. Helder water betekent dat de voedingsstoffen in orde zijn, en is in potentie een goede basis voor ecologische ontwikkeling in het water. Dit laat zien dat we ook moeten kijken naar andere verstoringen van het ecologische systeem, zoals bestrijdingsmiddelen, microvervuilers zoals microplastics, medicijn- en drugsresten en onbekende stoffen, en het beheer van de wateren zoals schonen van sloten of maaien van opkomende planten.”
Goed beheer
Mike Dijkstra van Hoogheemraadschap van Rijnland benadrukt ook het belang van goed beheer. „Een ander, ecologisch beheer van oevers van sloten en andere watergangen kan een belangrijke stap zijn om de waterkwaliteit te verbeteren. Bij het jaarlijkse onderhoud is het belangrijk om gefaseerd de waterkant met rust te laten zodat de leefomgeving van libellen, insecten en vogels intact blijft. Om dichtgroeien te voorkomen, moet het periodiek onderhoud van sloten met respect voor planten en dieren gebeuren. Ook baggeren is belangrijk. Dit draagt bij aan een betere waterkwaliteit en zorgt ook voor grotere waterberging. Dat werkt ook positief door in tijden van watertekort of wateroverlast.”
