Vogelbescherming Nederland waarschuwt dat tienduizenden vogels in Nederland worden getroffen door de aanhoudende droogte. „Hun leefgebied staat onder druk en hun voedsel wordt steeds schaarser. Moerassen, vennen en weilanden drogen uit en het aantal beschikbare insecten en bodemdieren neemt af”, legt vogelbeschermer Bernard de Jong van Vogelbescherming uit.
Dankzij de dertien webcams van Vogelbescherming, die het broedseizoen vastleggen tijdens ‘Beleef de Lente’, kan iedereen de gevolgen van de droogte zien. De Jong: „Bij de boerenlandvogels, zoals de grutto, tureluur en kievit zie je de grond kurkdroog worden, terwijl water noodzakelijk is voor weide- en watervogels. Als de bovenlaag van de bodem uitdroogt, gaan de wormen dieper in de grond zitten en kunnen de volwassen vogels met hun snavel niet meer in de harde grond prikken. Ondervoeding ligt dus op de loer.”
Neerslag langer vasthouden
Ondanks dat er regen voorspeld wordt, benadrukt de organisatie dat de impact van de droogte op de natuur en vogels niet met één regenbui is opgelost. Volgens Vogelbescherming is het tijd om de inrichting van het land en het landgebruik serieus aan te passen om watertekorten te voorkomen en om neerslag langer vast te houden. De Jong: „Door het afvoeren van neerslag in de winter ontstaan er problemen bij droogte. Overheden, waterschappen en landgebruikers moeten gezamenlijk het waterbeheer aanpassen en investeren in natuurlijke klimaatbuffers die water vasthouden. Zulke gebieden helpen niet alleen vogels, maar maken Nederland ook weerbaarder tegen klimaatverandering.”
Vogels zijn indicatoren
Vogels worden wereldwijd gebruikt als indicatoren voor de gezondheid van ecosystemen. Verandering in populatie, gedrag en migratiepatronen kunnen het signaal zijn van ongeregeldheden in het milieu, zoals verlies van leefgebied, vervuiling of klimaatverandering. „Vogels zijn belangrijker voor de mens dan menigeen denkt. Zelfs tuinvogels zoals mezen en fitissen worden getroffen door de gevolgen van de droogte vanwege het gebrek aan rupsen. Lange droogte betekent minder bloemen en zonder nectar zijn er minder vlinders en rupsen, die een belangrijke eiwitrijke voedselbron zijn voor jonge vogels”, legt De Jong uit.
Inheemse planten
Een schaal met water in de tuin om te drinken en te badderen, modderplekjes voor zwaluwen en inheemse planten voor schaduw maken al verschil. „Het lijkt klein, maar het kan letterlijk het verschil maken tussen leven en dood. Zonder water of schaduw zoeken kuikens zoals van de scholekster, die veelal op het dak broeden, hun heil op andere plekken en sommige kuikens springen dan zelfs van het dak af.”
