Het was de afgelopen maanden kleddernat in Nederland. Een zegen voor de natuur, klinkt het overal, maar té nat is ook niet goed, omdat verschillende bomen en insecten in de problemen kunnen komen, volgens Staatsbosbeheerders Martijn Boosten (bosadviseur) en Henk-Jan van der Veen (boswachter ecologie Twente).
Dat het grondwater bijna overal is gestegen, is goed nieuws, maar in sommige bossen, zoals het Leenderbos in Brabant, staat het water nu zo hoog dat de boomwortels onder water staan”, vertelt bosadviseur Marijn Boosten op de site van Staatsbosheer. „Dat kan vooral in laaggelegen bossen tot problemen leiden, omdat de grondwaterstand hier normaal al hoog is en de bomen daardoor vrij ondiep wortelen. Als die situatie te lang duurt, vooral in de groeiperiode, leidt dat tot sterfte van de boomwortels. En dat heeft weer verminderde vitaliteit of het afsterven van de boom zelf tot gevolg. Het verschilt per boomsoort hoe snel dat gebeurt. Elzen en wilgen kunnen daar bijvoorbeeld beter tegen dan beuken en eiken.”
Positieve gevolgen
Boswachter Henk-Jan van der Veen benadrukt vooral de positieve gevolgen van de vele regen. „Want de normale gang van zaken is dat de bodem in het voorjaar en in de zomer weer opdroogt. Zowel temperatuur en verdamping door bomen en planten zorgen ervoor dat het grondwaterpeil dan weer zakt. Onze natuur is ingesteld op natte winters en heeft dat ook nodig. Er zijn hier wel overwinterende insecten die last krijgen van schimmel als het te lang vochtig blijft.”
Veel en heftige zomerbuien zijn eigenlijk veel schadelijker, volgens Van der Veen. „Ik ken voorbeelden dat een laag water op een grasland kwam te staan. Het gevolg hiervan was dat bepaalde grasvlinders geen voortplantingsmogelijkheden hadden, of dat de poppen van de vlinders verschimmelden door het vocht.”
Is het voldoende?
De Staatsbosbeheerders zijn er niet gerust op dat alle regenval voldoende is om een droge periode aan te kunnen. Van der Veen: „Laten we niet te vroeg juichen. Ook vorig jaar was het voorjaar nat, met in mei nog vrij hoge grondwaterstanden. Vervolgens kwam er een zeer warme en kurkdroge juni en start van juli en werd het alsnog droog. Dus veel hangt af van de voorzomer en zomer. Is die droog en warm, dan is de verdamping hoog en zou er zomaar weer droogte kunnen ontstaan.”
„Door klimaatverandering krijgen we steeds meer te maken met natte periodes en warme, droge fases die allebei langer kunnen aanhouden. Die extremen maken onze natuur kwetsbaarder.”
