Ter gelegenheid van Wereldbodemdag, 5 december, heeft de organisatie van de Bodemdierendagen de scores van de Nederlandse bodemdieren in 2023 bekendgemaakt. De regenwormen weten hun toppositie in de Bodemdieren Top 3 vast te houden: ze zijn in 87% van de tuinen gespot. En in Leeuwarden is met zoveel enthousiasme naar bodemdieren gezocht, dat de Friese hoofdstad de titel Bodemdierenstad van het Jaar mag voeren.
Duizenden mensen zijn afgelopen herfst weer op zoek gegaan naar het leven op en onder de grond: van regenwormen tot mieren, en van pissebedden tot duizendpoten. Wat leeft er allemaal in de bodem van onze tuinen, stadsparken en dorpen? Ruim 1500 mensen hebben als waarnemer meegedaan aan het citizen science-onderdeel: met het doorgeven van de ruim 21.000 dieren – een record – die ze tijdens hun bodemdierensafari tegenkwamen. Op die manier viel er voor meer dan 500 locaties – ook een record – verspreid over het hele land een ‘biodiversiteitscijfer voor de bodem’ te berekenen.
Gunstig jaar
2023 is een gunstig jaar voor bodemdieren, laten de cijfers volgens de onderzoekers van de Bodemdierendagen zien. Het relatief koele, vochtige weer speelt hier zeer waarschijnlijk een rol. Veel bodemdieren zijn namelijk gevoelig voor droogte.
De regenwormen zijn in de meeste tuinen gevonden, op de voet gevolgd door de spinnen (86%) en de pissebedden (83%). Deze volgorde blijkt identiek te zijn aan die van 2022, maar niet van eerdere jaren. Wel zijn alle drie de groepen bodemdieren in een groter deel van de tuinen gezien dan vorig jaar.
„Naaktslakken, mieren en kevers zijn dit jaar meer dan gemiddeld gevonden,” zegt Bodemdierendagen-onderzoeker Ron de Goede (WUR). Ook zagen de waarnemers gemiddeld meer dieren per tuin dit jaar: „Wel 42, waar het gemiddeld zo’n 39 is en vorig jaar maar 36.” Vorig jaar was de zomer erg droog en heet.
Groene tuinen meest populair
„Het is geen verrassing dat de groene tuin een plek is waar bodemdieren graag leven. Door het grote aantal onderzochte tuinen geven de cijfers een goed beeld van de diversiteit aan diergroepen,” vertelt bodemecoloog en Bodemdierendagen-organisator Gerard Korthals (WUR). Die is beduidend hoger dan in een halfgroene tuin bijvoorbeeld. Daarnaast doen ook Tiny Forests en voedselbossen het goed.
De landelijke Bodemdierendagen worden al sinds 2015 georganiseerd door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en Wageningen Universiteit (WUR), met hulp van de Vrije Universiteit (VUA).
