Groen met een rijksmonumentale status is niet onaantastbaar. Maar wat als de landgoedeigenaar een complete zonneweide met zonnepanelen wil aanleggen of een autofabrikant een sterrenbos wil kappen om uit te breiden? Bij ingrijpende veranderingen is een advies van de RCE verplicht. Maar het is de gemeente die beslist, na alle belangen te hebben afgewogen.
Eigenaren die aan de slag willen met een groen rijksmonument moeten bij de gemeente informeren of een omgevingsvergunning nodig is. De gemeente op haar beurt is verplicht advies te vragen aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). „Dat geldt bij ingrijpende veranderingen aan een rijksmonument”, zegt Natascha Lensvelt, specialist Tuinen en Parken bij de RCE. „Al zijn er veel gemeenten die eerder al contact met ons zoeken.” De RCE staat daar ook voor open. „Niet elke gemeente heeft specialisten rondlopen die kunnen beoordelen of veranderingen verstrekkende gevolgen hebben voor de waarde van een monument.”
Lensvelt benadrukt dat gemeenten en eigenaren het beste al in een vroeg stadium om tafel kunnen gaan. „Het is niet nodig om al een compleet uitgewerkt plan te hebben. Liever niet zelfs. Alleen een idee of schetsontwerp is voldoende. Mocht blijken dat de plannen op veel weerstand stuiten, dan hoeft niet een compleet uitgewerkt plan overhoop. Dat scheelt kosten en voorkomt teleurstelling bij de architect. Het kan ook gewoon nuttig zijn om je plan door te spreken, niet zelden wordt een plan er beter van.”
